Τοξική παγίδα το Sea Diamond

ΒΑΡΕΑ μέταλλα που ξεπερνούν τα ανώτατα επιτρεπτά όρια ανιχνεύτηκαν τόσο σε είδη ψαριών όσο και σε επιφανειακά ιζήματα, στην περιοχή της Καλντέρας στη Σαντορίνη, όπου βρίσκεται βυθισμένο, εδώ και τρία χρόνια, το κουφάρι του Sea Diamond.

Αν και τα νερά της καλντέρας, μέχρι σήμερα, είναι καθαρά, οι υψηλές τιμές βαρέων μετάλλων, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, καθιστούν υποχρεωτική των περαιτέρω διερεύνηση και μελέτη της περιοχής. Τόσο το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών όσο και το Πανεπιστήμιο Κρήτης, που έχει συνάψει σύμβαση με τη νομαρχία Κυκλάδων, παρακολουθούν το ναυάγιο.

Τα όρια

«Οι μετρήσεις μάς έδειξαν πως τα επιφανειακά ιζήματα είναι επιβαρημένα με βαρέα μέταλλα όπως μαγγάνιο και μόλυβδο, ξεπερνώντας τα ανώτατα επιτρεπτά όρια. Το ίδιο ισχύει και για ορισμένα είδη ψαριών, όπως είναι ο μπακαλιάρος, όπου οι τιμές ξεπερνούν το όριο που καθιστά το ψάρι βρώσιμο.

Η υψηλή επιβάρυνση είναι ανησυχητική και πρέπει να γίνουν περισσότερες αναλύσεις», αναφέρει ο διευθυντής του Εργαστηρίου Διαχείρισης Τοξικών και Επικίνδυνων Αποβλήτων στο Πολυτεχνείο Κρήτης, Ευάγγελος Γιδαράκος. Οι ίδιες υψηλές τιμές εντοπίστηκαν και στα μύδια που έχουν τοποθετηθεί εντός και εκτός του απορρυπαντικού φράγματος πάνω από το ναυάγιο.

Τα μύδια είναι οργανισμοί που χρησιμοποιούνται ως δείκτες για τη ρύπανση ή μη του περιβάλλοντος στο οποίο βρίσκονται. Καθώς λειτουργούν σαν φίλτρα- μιας και διηθούν το νερό για να τραφούν- και επειδή δεν μπορούν να μετακινηθούν, στον οργανισμό τους «καταγράφονται» όλες οι μεταβολές του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

Παράλληλα, η ροή πετρελαιοειδών είναι συνεχής και το ΕΛΚΕΘΕ υπολογίζει πως κάθε μέρα διαρρέουν από το ναυάγιο 15-30 λίτρα. Ωστόσο, για να περιοριστεί η διασπορά των ρύπων και να προστατευθεί το περιβάλλον έχει τοποθετηθεί ένα ειδικό φράγμα σε σημείο ακριβώς πάνω από το ναυάγιο. Μόνο που το τελευταίο διάστημα το μήκος του έχει ελαττωθεί σημαντικά, με αποτέλεσμα να εκφράζεται ανησυχία για την αποτελεσματικότητά του.

«Το φράγμα πρέπει να διπλασιαστεί ή και να τριπλασιαστεί. Το μέγεθός του είναι μικρό και δεν επαρκεί. Οι ουσίες που απελευθερώνονται από το πλοίο διασπείρονται με μορφή κώνου, οπότε κάποιες ποσότητες βγαίνουν και εκτός του φράγματος», επισημαίνει ο Ευάγ. Γιδαράκος.

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Λιμενικού Ταμείου Θήρας Γιάννης Γρατσίας τονίζει πως, κατόπιν σύστασης από την πλοιοκτήτρια εταιρεία η οποία έχει τοποθετήσει το φράγμα, το μήκος μειώθηκε για να αντέξει στις έντονες καιρικές συνθήκες. Παράλληλα, ο ίδιος αναφέρει πως- εκτός του φράγματος και σύμφωνα με τις μαρτυρίες που υπάρχουν- δεν έχει ανιχνευθεί μέχρι τώρα καμία πετρελαιοκηλίδα.

Το μαζούτ

Προβληματισμός, ωστόσο, υπάρχει και για τις υπόλοιπες ποσότητες μαζούτ, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου δεν έχει απαντληθεί, αλλά και για όλες τις υπόλοιπες επικίνδυνες ουσίες που βρίσκονται ακόμα μέσα στο ναυάγιο.

Κατά την απάντληση των καυσίμων, η οποία ήταν εξαιρετικά δύσκολη, αφαιρέθηκαν από το Sea Diamond περίπου 800 κυβικά πετρελαιοειδών, μαζί όμως με θαλασσινό νερό. Μάλιστα, η επιχείρηση που έγινε πέρυσι το καλοκαίρι χαρακτηρίστηκε από πολλούς ανολοκλήρωτη και ανεπιτυχής.

«Δεν γνωρίζουμε την ακριβή ποσότητα των καυσίμων που έχουν παραμείνει στο πλοίο, ενώ οι διαρροές έχουν αυξηθεί. Πρέπει να γίνει έλεγχος για να διαπιστωθεί αν έχουν δημιουργηθεί άλλα ρήγματα», αναφέρει ο Ευάγ. Γιδαράκος.

Εκτός από τη συγκεκριμένη ποσότητα καυσίμων, από το ναυάγιο δεν έχει αφαιρεθεί τίποτε άλλο, όπως για παράδειγμα ο ηλεκτρολογικός εξοπλισμός, ο οποίος με τη διάβρωση «ελευθερώνει» στο περιβάλλον βαρέα μέταλλα.

Η ΑΝΕΛΚΥΣΗ ΚΑΙ ΟΙ «ΦΩΝΕΣ» ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ

Η ΔΙΑΒΡΩΣΗ του ναυαγίου είναι μια παράμετρος που ανησυχεί τόσο τους κατοίκους όσο και τους επιστήμονες, ενώ το σενάριο της μετακίνησης του ναυαγίου από ένα σεισμό απαιτεί την ύπαρξη ενός σχεδίου αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης.

«Καθώς το πλοίο βρίσκεται σε επικλινές σημείο και σε βάθος 143 μέτρων, η ανέλκυσή του είναι δύσκολη. Θα περιμένουμε πρώτα να ολοκληρωθεί η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και αναλόγως θα πράξουμε, σύμφωνα πάντα με τον νόμο. Η πλοιοκτήτρια εταιρεία οφείλει να αναλάβει τα έξοδα και γνωρίζουμε πως υπάρχει πρόθεση εκ μέρους της», εξηγεί ο Γ. Γρατσίας.

Από την πλευρά της, η περιβαλλοντική οργάνωση ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS τονίζει πως, στην περίπτωση αυτή, ο ρυπαίνων δεν πληρώνει, αν και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει χαρακτηρίσει το ναυάγιο ως «απόβλητο», ενώ μέχρι τώρα δεν έχει εφαρμοστεί η ευρωπαϊκή και εθνική πολιτική για την περιβαλλοντική ευθύνη. Οι δε κάτοικοι επιμένουν στο αίτημά τους για ανέλκυση του πλοίου.

«Θέλουμε η πολιτεία να δεσμευτεί απέναντί μας και το ναυάγιο να ανελκυστεί άμεσα», τονίζει ο Σπύρος Καβαλάρης, μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα Θηραίων Πολιτών για την Ανέλκυση του Sea Diamond.

ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΣΙΜΙΤΣΙΑΔΗ