Ο χάρτης του Φυσικού Αερίου της Ελλάδας και της Ανατολικής Μεσογείου

1. Τί είναι φυσικό αέριο

Φυσικό αέριο (raw natural gas) είναι το αέριο, που ευρίσκεται ακριβώς στο πάνω μέρος ενός κοιτάσματος πετρελαίου ή λίγα στρώματα εδάφους πιο πάνω (conventional associated gas).

Φυσικό αέριο (raw natural gas) υπάρχει όμως και σε βαθύτερα στρώματα της γής μέσα σε ασβεστολιθικά πετρώματα, ανάμεσα σε μια πληθώρα άλλων υδρογονανθράκων (shale gas).

Το φυσικό αέριο είναι καύσιμο και απαιτεί ειδικό καθαρισμό πρίν χρησιμοποιηθεί για διανομή και εμπορική χρήση, όπως π.χ.

• στην ηλεκτροπαραγωγή (π.χ. ΔΕΗ)
• στην αυτοκίνηση
• στη θέρμανση
• στο οικιακό δίκτυο
• σαν εναλλακτική/συμπληρωματική λύση στη χρήση της αιολικής ή ηλιακής ενέργειας

Στη φωτογραφία δεξιά φαίνεται ο τρόπος εξώρυξης shale gas. Με γκρίζο χρώμα σημειώνεται η περιοχή στην οποία είναι το κοίτασμα αυτού του είδους φυσικού αερίου.

Παρατηρείστε ότι σε αυτή τη τεχνολογία υπάρχει η δυνατότητα οριζόντιας γεώτρησης,  κάτι που δεν υπήρχε πρίν μια δεκαετία.

Στην τεχνική αυτή, χρησιμοπιοείται νερό υπό πίεση το οποίο ανοίγει διόδους μέσα στα πετρώματα, τα οποία σταθεροποιούνται στη θέση τους με τη χρήση διοφόρων – όσο το δυνατόν οικολογικότερων – χημικών.

Η δημιουργία όσων περισσοτέρων σχισμάτων μέσα στα πετρώματα αποσκοπεί στην αύξηση της επιφάνειας άντλησης του φυσικού αερίου αυτου του είδους.

Πολλές χώρες ανάμεσα στις οποίες και ευρωπαικές στέλνουν τεχνικούς στις ΗΠΑ, που εφαρμόστηκε πρώτα με επιτυχία αυτή η τεχνική της εξώρυξης, με σκοπό να εξειδικευθούν στο θέμα. Οι Ιάπωνες πάλι κάνουν άλλα κόλπα, που δεν ειίναι της παρούσας στιγμής να συζητηθούν.

To shale gas δεν πρέπει να συγχέεται με το shale oil, που είναι ένα διαφορετικό είδος πετρελαίου.

Σύμφωνα με το διάγραμμα στα δεξιά, τα μεγαλύτερα αποθέματα conventional associated gas φαίνεται ότι τα έχουν η Ρωσσία, το Ιράν και το Κατάρ. Η ΗΠΑ εδώ και πολλά χρόνια εκμεταλλεύεται το shale gas αναπτύσσοντας τη δέουσα τεχνολογία αυτού του είδους γεωτρήσεων. Για το λόγο αυτό άλλωστε το Κατάρ ενδιαφέρεται να πουλάει φυσικό αέριο στην Ευρώπη.

Στη συνέχεια θα δούμε, ότι και η Ανατολική Μεσόγειος δύναται να έχει τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου και πετρελαίου, τα οποία είναι στη περιοχή της Ελληνικής, Τουρκικής, Κυπριακής, Συριακής, Λιβανικής, Ισραηλιτικής, Αιγυπτιακής, Λιβυκής, Τυνησιακής και Ιταλικής ΑΟΖ και τα οποία σε πολύ μεγάλο βαθμό παραμένουν ανεκμετάλλευτα.

Στην Ευρώπη των 27 το περισσότερο πετρέλαιο και φυσικό αέριο εισάγεται απο τη Ρωσία και τη Νορβηγία.

Η Ελλάδα πρέπει να κάνει τις επιλογές της στό είδος τών πηγών της ενέργειας που στο μέλλον θα χρησιμοποιήσει, λαμβάνοντας υπόψη το κόστος εγκατάστασης αυτών, το ρυθμό μεταβολής της τεχνολογίας που τις υποστηρίζει και το μέγεθος των υπαρχόντων αποθεμάτων ανά περίπτωση.

Προσωπική μου επιλογή θα ήταν η χρήση της πυρηνικής, της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας με τις απαραίτητες προφυλάξεις και με το σωστό σχεδιασμό για όλα. Το φυσικό αέριο δεν είναι τόσο οικολογικό όσο αναφέρεται.

2. Συστατικά του φυσικού αερίου

Το raw φυσικό αέριο, αυτό που βγαίνει από το κοίτασμα, περιέχει:

• Μεθάνιο (CH₄)
• Βαρύτερους αέριους υδρογονάνθρακες π.χ. αιθάνιο(C₂H₆), προπάνιο (C₃H₈), n-βουτάνιο (n-C₄H₁₀), ισοβουτάνιο (i-C₄H₁₀), πεντάνια και ακόμη βαρύτερους υδρογονάνθρακες
• όξινα αέρια π.χ. διοξείδιο του άνθρακα(CO₂), υδρόθειο (H₂S) και μερκαπτάνες όπως μεθαναιθιόλη (CH₃SH) και αιθαναιθιόλη (C₂H₅SH)
• άλλα αέρια π.χ. άζωτο (N₂) και ήλιο (He)
• νερό (H₂O)
• υγρούς υδρογονάθρακες, ίσως συμπυκνωμένο φυσικό αέριο (natural gasoline) και πετρέλαιο (crude oil)
• υδράργυρο και χλωρίδια σε μικρές ποσότητες κλπ.

3. Προιόντα φυσικού αερίου

Μετά την επεξεργασία του σε ειδικό εργοστάσιο (Natural Gas Processing Plant), που δεν έχει καμμία σχέση με το δίκτυο διανομής, to raw φυσικό αέριο αποδίδει τα εξής προιόντα:

• Συμπυκνωμένο φυσικό αέριο για καύσιμο που περιέχει κυρίως μεθάνιο. Μπορεί να διανημηθεί υπό πίεση και σε υγρή μορφή (Liquified Natural Gas - LNG)
• Θείο
• Αιθάνιο
• Συμπυκνωμένο φυσικό αέριο γιά καύσιμο που περιέχει κυρίως προπάνιο, βουτάνια, πεντάνια και υψηλότερου μοριακού βάρους υδρογονάνθρακες. Το φυσικό αέριο μπορεί να διανημηθεί υπό πίεση και σε υγρή μορφή (Liquified Petroleum Gas - LPG). Ειναι γνωστό επίσης και σαν Αutogas. To LPG μπορεί να παραχθεί και από πετρέλαιο. Χρησιμοποιείται για θέρμανση και στη κίνηση αυτοκινήτων.
• άλλα προιόντα

4. Εργοστάσιο επεξεργασίας και καθαρισμού φυσικού αερίου

Μια σωστή εκμετάλλευση ενός κοιτάσματος φυσικού αερίου προυποθέτει τη χρήση ενός εργοστασίου επεξεργασίας για την παραγωγή υποπροιόντων του και την εν συνεχεία χρήση τους στην βιομηχανία. Εκτός αυτού όμως χρειάζεται για τον καθαρισμό του από επικίνδυνα συστατικά όπως θείο, όξινα αέρια, υδράργυρο κλπ.

Οι προδιαγραφές του LNG και τoυ LPG ακολουθούν διεθνή standards, που μπορεί όμως να διαφέρουν απο κράτος σε κράτος.

Αν το εργοστάσιο επεξεργασίας κατασκευαστεί όπως πρέπει, τότε δεν υπάρχει σημαντική περιβαντολογική επιβάρυνση.

Στη φωτογραφία, φαίνεται το διάγραμμα ροής ενός τυπικού εργοστασίου επεξεργασίας φυσικού αερίου, στο οποίο φαίνεται εννοιολογικά η διαδικασία καθαρισμού του raw Natural Gas σε διάφορα υποπροιόντα συμπεριλαμβανομένων του LNG, του LPG αλλά και η παράλληλη παραγωγή υποπροιόντων επιμέρους διαχωρισμών.

5. Εργοστάσιο επεξεργασίας πετρελαίου

Στη ανωτέρω φωτογραφία, φαίνεται το διάγραμμα ροής ενός τυπικού εργοστασίου επεξεργασίας πετρελαίου, στο οποίο φαίνεται εννοιολογικά η διαδικασία καθαρισμού crude oil και η παραγωγή διαφόρων υποπροιόντων, μεταξύ τών οποίων fuel gas και LPG.

6. Tο φυσικό αέριο δεν είναι οικολογικό αλλά είναι φτηνότερο.

Tο φυσικό αέριο δεν είναι τόσο οικολογικό όσο συχνά αναφέρεται αλλά φτηνότερο.

Το LNG ή το LPG δεν επιβαρύνουν λιγότερο από τη βενζίνη το περιβάλλον, όσον αφορά το διοξείδιο του άνθρακα. Παρατηρείστε τις διαφορές στον κατωτέρω πίνακα.

Για να κάνετε σύγκριση μεταξύ των διαφόρων καυσίμων, κάνετε αναγωγή τών τιμών του διοξειδίου του άνθρακα στην ίδια τιμή της ενεργειακής πυκνότητας.

7. Παραγωγή - Μεταφορά – Διανομή - Επιλογή θέσης εργοστασίου

Το κόστος παραγωγής, μεταφοράς, διανομής και χρήσης είναι παράμετροι που επηρεάζουν την ανταγωνιστικότητα της τιμής του προιόντος που φθάνει στον τελικό καταναλωτή, όπως και την απόφαση κατασκευής ενός εργοστασίου επεξεργασίας, το μέγεθος και τη θέση του. Στις παραμέτρους προστίθεται - κατά περίπτωση - και η δυνατότητα εξαγοράς δικαιώματος ρύπων που κάνουν ή έχουν κάνει τεχνολογικά ανεπτυγμένες χώρες της ΕΕ από άλλες λιγότερο ανεπτυγμένες. Στο διάγραμμα ανωτέρω παρουσιάζεται η μορφή ενός δικτύου διανομής φυσικού αερίου από το σημείο παραγωγής του στη κατανάλωση.

To LPG που παράγεται στα διυλιστήρια πετρελαίων δεν υφίσταται συνήθως καθαρισμό τέτοιας ποιότητας, όπως το LPG που παράγεται στα εργοστάσια καθαρισμού του φυσικού αερίου. Για το λόγο αυτό πρέπει να υπάρχει προσοχή στη δημιουργία και έλεγχο τήρησης τών απαραίτητων τεχνικών προδιαγραφών του LPG, που εισάγεται πρός καύση π.χ. για τη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να μη δηλητηριάζεται το περιβάλλον πέραν τών διεθνώς αποδεκτών ορίων.

 

Ο τρόπος μεταφοράς του φυσικού αερίου γίνεται με δύο κυρίως τρόπους. Αυτοί είναι:

1. Κοντά στους χώρους παραγωγής του raw φυσικού αερίου κατασκευάζονται εργοστάσια επεξεργασίας. Στη περίπτωση αυτή, το φυσικό αέριο μεταφέρεται στις χώρες κατανάλωσης όπου φυλάσσεται σε ειδικούς χώρους αποθήκευσης, με διάφορα είδη πλοίων ειδικής καταστασκευής (LNG ή LPG Carriers), όπως αυτό στη  φωτογραφία δεξιά, σε υγροποιημένη μορφή. Τα πλοία αυτά έχουν διαμορφωμένες δεξαμενές, που μπορούν να λειτουργούν είτε υπό πίεση είτε υπό ψύξη (μέχρι τούς −165 °C) είτε υπό ταυτόχρονη εφαρμογή μερικής πίεσης. Στη συνέχεια, το φυσικό αέριο διανέμεται στους καταναλωτές με ένα δίκτυο αγωγών αφού προηγουμένος αεριοποιηθεί στους χώρους διανομής.
2. Tο raw φυσικό αέριο μεταφέρεται με αγωγούς απο τις χώρες παραγωγής σε χώρους συγκέντρωσης τών χωρών κατανάλωσης, οι οποίες στη συνέχεια αν επιβάλλεται ή άν το επιθυμούν το καθαρίζουν σε εργοστάσια επεξεργασίας, πρίν το διανείμουν στους καταναλωτές.

Η Ελλάδα χρειάζεται το δικό της εργοστάσιο επεξεργασίας και καθαρισμού φυσικού αερίου. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να γίνει το ταχύτερο, δεδομένου ότι φαίνεται να διαθέτει σημαντικά πετρελαικά κοιτάσματα μέσα στην ΑΟΖ της αλλά και για να αποτελέσει κέντρο ανάπτυξης και πόλο έλξης επενδύσεων από τα Βαλκάνια.

8. Μέθοδοι ανίχνευσης κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου

Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι ανίχνευσης κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου.

Στις κλασσικές μεθόδους ανήκει η χαρτογράφηση του βυθού από τεχνικά παραγόμενα με διάφορους τρόπους ηχητικά -σεισμικά κύματα παραγόμενα

• από σόναρ (ηχητικά ραντάρ)
• από πιστολιές συμπιεσμένου αέρα στο νερό που ρίχνονται από ένα πλοίο (περισσότερες συχνότητες) και
• από εκρήξεις εκρηκτικών υλικών που πλοία ρίχνουν στη θάλασσα.

Ενας άλλος πιό μοντέρνος τρόπος είναι με τη χρήση ισχυρών ηλεκτρομαγνητικών παλμών.

Κατά την ανίχνευση κοιτάσματος σκανάρεται μια περιοχή, με έναν τρόπο όπως στην ανωτέρω φωτογραφία. Με αριθμητική ανάλυση του μετρούμενου σκεδαζόμενου κύματος από το βυθό λαμβάνεται μια μορφή του τρισδιάστατου χώρου κάτω απο τη θάλασσα.

Στη φωτογραφία αριστερά φαίνεται ένα ωκεανογραφικό πλοίο πολλαπλών χρήσεων να ερευνά για “ηφαίστεια του βυθού” (πηγές φυσικού αερίου μέσα στη θάλασσα) με τη βοήθεια ενός σόναρ, που μπορεί να εκπέμπει σε διάφορες συχνότητες.

Στη δεξιά φωτογραφία, φαίνεται ένας χάρτης του βυθού κατασκευασμένος με τη βοήθεια ενός τέτοιου σόναρ και του κατάλληλου λογισμικού. Μελέτη τέτοιων χαρτών μαζί με αναλύσεις πετρωμάτων και μικροοργανισμών οδηγούν σε γεωτρήσεις για ανίχνευση κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου.

Στη φωτογραφία αριστερά, φαίνονται οι αναλύσεις μετρήσεων σε real-time ενός σόναρ  ωκεανογραφικού πλοίου (καθώς αυτό κινείται) στα 35 kHz, που δείχνουν φυσικό αέριο να βγαίνει απο διάφορες τρύπες βράχων  (όπως αυτές στη δεξιά φωτογραφία τραβηγμένη απο υποβρύχιο ρομπότ) φθάνοντας μέχρι την επιφάνεια της θάλασσας, σε μια κάθετη τομή του βυθού. Ο βυθός είναι περίπου στα 1500-2000 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας.

Ισχυρά σόναρ φέρουν πολλά είδη πλοίων π.χ. ωκεανογραφικά, φαλαινοθηρικά, ειδικά υποβρύχια χαρογράφησης βυθού, όπως και πολλά είδη πολεμικών π.χ. φρεγάτες και υποβρύχια.

Υπενθυμίζω, ότι το φυσικό αέριο θεωρείται βιολογικά αδρανές. Μια πιθανή διαρροή του, κατά την άντληση απο ένα κοίτασμα θα προκαλούσε μεγάλο πρόβλημα στην πανίδα της περιοχής. 

9. Χάρτης κοιτασμάτων Μεσογείου

Στο χάρτη φαίνονται 9 πιθανές περιοχές στη Μεσόγειο, που ενδείκνυνται περισσότερο κατά την άποψή μου, για έρευνα/γεωτρήσεις πρός άντληση φυσικού αερίου και πετρελαίου. Οι περιοχές αυτές προσδιορίστηκαν με κάποια αναλυτική μέθοδο.

Από την ανάλυση προκύπτει, ότι για τη Κύπρο η καλύτερη επιλογή  είναι η περιοχή 7 ενώ για την Ελλάδα οι περιοχές 1 ή 2. Στη συνέχεια, ακολουθεί η περιοχή 6. Οι περιοχές 3, 4 και 5 δεν “φαίνονται” πολύ “καθαρά” αλλά αξίζει να ερευνηθούν με προσοχή.

Φυσικά υπάρχουν καί άλλες υποψήφιες περιοχές που αφορούν την Ελλάδα, οι οποίες όμως φαίνεται να έχουν μικρότερα κοιτάσματα. Ενδιαφέρον έχει και η περιοχή στο Ιόνιο πολύ κοντά στο Κόλπο της Λιβύης, με την οποία η Ελλάδα έχει κοινή ΑΟΖ.

Ιδανικές περιοχές για πιθανή εξόρυξη στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου είναι οι περιοχές 8 και 9, εκ τών οποίων η 9 φαίνεται ότι ανήκει στην Αίγυπτο. Το βαθύτερο πηγάδι στερεύει όλα τα άλλα!

Σημειώνω, ότι στις αναπτυγμένες χώρες οι θέσεις τών κοιτασμάτων ανακοινώνονται δημόσια και είναι γνωστές εδώ και πολλά χρόνια έστω και αν δεν έχει γίνει ακόμη σε αυτές εξόρυξη για γεωστρατηγικούς λόγους. Στην Ελλάδα υπάρχει η συνήθεια αυτά τα θέματα να συζητούνται πίσω από κλειστές πόρτες με μυστικούς χάρτες, τών οποίων η επιστημονική ακρίβεια δεν μπορεί να ελεγχθεί. Επόμενο είναι να προκύψουν σφάλματα και θα προκύψουν.

10. Χάρτης κοιτασμάτων Τουρκίας στη Μαύρη Θάλασσα

Φυσικό αέριο και πετρέλαιο φαίνεται ότι υπάρχει και σε γειτονικές χώρες της περιοχής της Ασίας π.χ. στα παράλια της Τουρκίας στη Μαύρη Θάλασσα.

Στο διπλανό χάρτη, σας δείχνω τις πιό πιθανές περιοχές να υπάρχει φυσικό αέριο μέσα στη Τουρκική ΑΟΖ. Προσωπικά  θα ξεκινούσα την έρευνα απο τη περιοχή 3, που θεωρώ ότι είναι η πλουσιότερη, μετά θα προχωρούσα στη περιοχή 1 και τέλος στην περιοχή 2.

Η Τουρκία θα ήταν πολύ καλό να συνεργαστεί με τη Γεωργία για την ανίχνευση κοιτασμάτων, αφού φαίνεται ότι το μεγάλο κοίτασμα που υπάρχει στη Μαύρη Θάλασσα, ανήκει κυρίως στη Γεωργία αλλά μπορεί να αντληθεί και απο την Τουρκική ΑΟΖ. Σε μια τέτοια περίπτωση, ενδιαφέρον θα έχει η στάση της Ρωσίας. Θα αφήσει άραγε η Ρωσία τη φιλοδυτική Γεωργία να κάνει άντληση του φυσικού αερίου από το κοίτασμά της στη θάλασσα μσζί με την Τουρκία ή θα γίνει πάλι πόλεμος;

Update 30/1/2011

11. Το κοίτασμα Λεβιάθαν

 

Σχετικά πρόσφατα, το Ισραήλ ανακοίνωσε την ανακάλυψη μεγάλου κοιτάσματος φυσικού αερίου σε βάθος 5 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας με το όνομα Λεβιάθαν. Οι έρευνες έγιναν και με τεχνικά προκληθέντα σεισμικά γεγονότα. Η εξόρυξη φυσικού αερίου αναμένεται να αρχίσει μετά από 5-6 χρόνια και γίνεται προσπάθεια να αρχίσει το ταχύτερο. Το ποσοστό κέρδους για το Ισραήλ είναι  το λιγότερο 45%.

Η θέση του κοιτάσματος Λεβιάθαν, όπως και τών άλλων κοιτασμάτων στο χάρτη άνω δεξιά επιβεβαιώνουν όσα έχω αναφέρει παλαιότερα σε αυτό το ιστολόγιο, σχετικά με τη θέση σημαντικών κοιτασμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ειδικότερα αποδεικνύεται, ότι όσο πλησιάζουν οι έρευνες για φυσικό αέριο την περιοχή 7, το μέγεθος τών κοιτασμάτων αυξάνεται δραματικά.

Το κοίτασμα Λεβιάθαν – κατά τη γνώμη μου - είναι τεράστιο, δέκα φορές τουλάχιστον  μεγαλύτερο σε έκταση απο  αυτό που έχει ανακοινώσει επίσημα το Ισραήλ και εκτείνεται εντός της Ελληνικής, Κυπριακής,  Συριακής, Λιβανικής, Ισραηλιτικής, Αιγυπτιακής, Λιβυκής, Τυνησιακής και Ιταλικής ΑΟΖ (παρατηρείστε τις ομοιότητες στις δύο παραπάνω φωτογραφίες). 

Παρατηρείστε, στο χάρτη θέσεις πιθανών κοιτασμάτων της Τουρκίας στα παράλια της  στη Μαύρη θάλασσα.

12. Εξόρυξη – Θέση και βάθος εξόρυξης

Οι γεωτρήσεις για ανίχνευση και εξόρυξη πετρελαίου στο βυθό της θάλασσας γίνονται με κατάλληλα διαμορφωμένες πλατφόρμες που μπορεί να είναι υπέργειες (αριστερή φωτογραφία) αλλά και υπόγειες (δεξιά φωτογραφία). Δοκιμαστικές γεωτρήσεις όμως γίνονται και απο κατάλληλα διαμορφωμένα πλοία.

Σε γενικές γραμμές, μια γεώτρηση σε μεγάλο βάθος στη γή π.χ. με μιά γεώτρηση στο κέντρο της Μεσογείου (θέση 9 σε προηγούμενο χάρτη), και σε μέρη όπου ο γήινος φλοιός δεν είναι τόσο παχύς, σε κάθε περίπτωση θα απέφερε κέρδος, αφού θα υπήρχε μεγαλύτερη σιγουριά για το αποτέλεσμα.

Το τεχνολογικό πρόβλημα σε τέτοιες περιπτώσεις είναι το μέγιστο του βάθους στο οποίο μπορεί να φτάσει μια τέτοια γεώτρηση, όπως και η προστασία του περιβάλλοντος. Παρόλα αυτά η τεχνολογία έχει προχωρήσει και βάθη πάνω από 10 χιλιόμετρα είναι πλέον τεχνολογικά συζητήσιμα. Eτσι, μια χώρα που π.χ. δεν μπορεί δικαιωματικά να κάνει εξόρυξη στο κέντρο της Μεσογείου (θέση 9 σε προηγούμενο χάρτη) π.χ. η Ελλάδα, η Κύπρος ή το Ισραήλ, μπορεί να φτάσει στο εκεί υπάρχον μεγαλύτερο κοίτασμα αρκεί απλά να “πάει” το τρυπάνι βαθύτερα σε κάποια  άλλη θέση που είναι λίγο μακρύτερα (π.χ. θέσεις 6, 7 ή 8). Ολα αυτά βέβαια κάτω απο κάποιες προυποθέσεις.

Αντιλαμβάνεστε σε αυτό το σημείο, πόσο έξυπνο σχέδιο θα ήταν να συνεργαστούν Ελλάδα – Κύπρος καί Ισραήλ στην εξόρυξη και κοινή εκμετάλλευση του φυσικού αερίου και τών πετρελαίων, τών καλά κρυμμένων στο κέντρο της Μεσογείου. Πέραν αυτού όμως, μερικές φορές ο θόρυβος γίνεται για να γίνεται αφού υπο ορισμένες συνθήκες, εξόρυξη μπορεί να γίνει οπουδήποτε και με δεδομένη την επιτυχία.

Το κάθε κοίτασμα μοιάζει με ένα “ποτήρι με νερό”, από το οποίο πίνει περισσότερο όποιος προλάβει πρώτος, όποιος ρουφάει με περισσότερα καλαμάκια και σε μεγαλύτερο βάθος. Oποιος αργήσει να πιεί ή τον εμποδίσουν να πιεί, μπορεί να μη προλάβει να πιεί καθόλου.

13. Αιγιαλίτιδα ζώνη και Ελληνική ΑΟΖ

Η Ελλάδα σαν κυρίαρχο κράτος, μέλος του ΟΗΕ, πρέπει να επεκτείνει τα σύνορά της (αιγιαλίτιδα ζώνη) στα 12 μίλια γύρω από κάθε της νησί και παράλληλα να ανακηρύξει το συντομότερο δυνατό την ΑΟΖ της (200 μίλια απο την αιγιαλίτιδα ζώνη). Κάθε διακρατική συμφωνία πέραν αυτού δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή. Οταν διακυβεύονται δις Ευρώ, “φιλικοί” διακανονισμοί βασισμένοι σε απλοικές αντιλήψεις δεν επιτρέπονται.

Αυτό πρέπει να γίνει, ώστε η χώρα να προχωρήσει άμεσα στην άντληση φυσικού αερίου και πετρελαίου απο τα κοιτάσματα που υπάρχουν μέσα στην ΑΟΖ της ανεξαρτήτως θέσης και βάθους.

Στη φωτογραφία αριστερά είναι κάποιοι χάρτες ΑΟΖ, που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο. Δεν έχω άποψη αν είναι σωστοί ή όχι. Η Ελληνική ΑΟΖ μπορεί να καθοριστεί αυτόματα – σε δευτερόλεπτα - με την εισαγωγή των απαραιτήτων μαθηματικών κανόνων (π.χ. 200 μίλια) σε πρόγραμμα υπολογιστή, που έχει σαν δεδομένο μια σωστά τεκμηριωμένη ηλεκτρονική χαρτογράφηση της χώρας με τα νησιά της. Ειδικοί δορυφόροι μπορούν να βοηθήσουν πολύ σε αυτό.

Είναι εμφανές και στον πιό αδαή, ότι η ανακήρυξη της ΑΟΖ απο κάθε κράτος έχει σχέση με την εκμετάλλευση τών κοιτασμάτων, που υπάρχουν στη Μεσόγειο.

Το Καστελλόριζο, σε πρώτη ανάγνωση, φαίνεται ότι στερεί απο την Τουρκία ένα μεγάλο μέρος εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της Μεσογείου.  Τα πράγματα όμως δεν είναι πάντα όπως δείχνουν γιατί η τεχνολογία πάντα έχει την ικανότητα να αλλάζει τα γεωπολιτικά δεδομένα π.χ. η τεχνολογία άντλησης του shale gas. Η τεχνολογία αυτή είναι γνωστή στις ΗΠΑ από πολλά χρόνια και η εφαρμογή της έφερε σαν αποτέλεσμα την πτώση της τιμής του φυσικού της αερίου, βοηθώντας την οικονομική της ανάπτυξη.

14. Προστασία του περιβάλλοντος

Η σημερινή τεχνολογία γεωτρήσεων, όταν χρησιμοποιείται σωστά δεν δημιουργεί προβλήματα στο περιβάλλον. Σημασία πρέπει να δίνεται στα χημικά που χρησιμοποιούνται στην άντληση αφού μπορούν να επιβαρίνουν τον υδάτινο ορίζοντα και συνεπώς τη χλωρίδα και τη πανίδα της περιοχής άντλησης σε βάθος χρόνου.

Προστασία του περιβάλλοντος δεν σημαίνει κατάργηση της ανάπτυξης αλλά ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και βελτίωση τών πάσης φύσης υπαρχόντων προτύπων, κανονισμών, μηχανισμών ελέγχου κλπ.

Για τα κοιτάσματα της Αγγλίας στη Βόρεια Θάλασσα, της Λιβύης - Αιγύπτου και Ισραήλ στη Μεσόγειο αλλά και το τεράστιο πυρηνικό εργοστάσιο, που χτίζει η Γαλλία μαζί μέ άλλα κράτη μέσα στη θάλασσα, δεν υπήρξαν αντιδράσεις απο πουθενά, ακόμη και από  μη κυβερνητικές οργανώσεις  τών οποίων ο ρόλος ύπαρξης και δράσης αρκετές φορές είναι αμφιλεγόμενος.

Η προστασία του περιβάλλοντος είναι και αυτή μια παράμετρος που εμφανίζεται για να δικαιολογήσει κομψά ή άκομψα κατά καιρούς περίεργες πολιτικές αποφάσεις κυβερνήσεων, έστω και κατά σύμπτωση.

Ο Λεβιάθαν άναψε φωτιές, που θα αργήσουν να σβήσουν και “τρώγοντας” θα μεγαλώνει.

Update 3/10/2011

15. Γεωπολιτική οικονομία του φυσικού αερίου της Ανατ. Μεσογείου

Η θέση άντλησης, η τεχνολογία άντλησης, ο ρυθμός άντλησης, η ποιότητα καθαρισμού, ο βαθμός προστασίας του περιβάλλοντος, το συνολικό μέγεθος ενός κοιτάσματος και ο τρόπος μεταφοράς του φυσικού αερίου από ένα εντοπισμένο κοίτασμα στο εκάστοτε σημείο κατανάλωσης αποτελούν παραμέτρους που επηρεάζουν την απόφαση της άντλησής του και ιδιαίτερα την προτίμηση της εξόρυξης του σε σχέση με ένα άλλο.

Το κόστος αλλά και η προοπτική της εκμετάλλευσης, η εφαρμογή της γεωπολιτικής οικονομίας μιάς μείζονος περιοχής ενδιαφέροντος σε μικρότερη κλίμακα είναι πολύ σημαντικοί παράγοντες σε ένα καλά ενοποιημένο παγκόσμιο σύστημα αποφάσεων συνδεδεμένο με την αρμονική εκμετάλλευση γήινων πηγών ενέργειας.

Ενα παράδειγμα είναι το κυπριακό φυσικό αέριο σε σχέση ας πούμε με το Καταριανό ή το Ρωσικό, γνωρίζοντας ότι και για τα δύο και για ιδιαίτερους λόγους διερευνώνται διέξοδοι πώλησής τους στην ΕΕ. Το ελληνικό φυσικό αέριο, που λόγω απόστασης θα ήταν καταρχήν φτηνότερο προβλέπεται ότι θα αντληθεί κατά πάσαν πιθανότητα αργότερα ή συντομότερα αλλά απο μικρά κοιτάσματα.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης η παρουσία μεγάλων κοιτασμάτων shale gas στο Κουρδιστάν της Τουρκίας (στα σύνορα με τη Συρία) ή στο νότο της Βουλγαρίας. Το τελευταίο κοίτασμα αφορά και την Ελλάδα, ιδιαίτερα τη Δυτική Θράκη με την οποία γειτνιάζει. H ύπαρξη shale gas στη περιοχή των συνόρων Ελλάδας – Τουρκίας είναι ένα υπαρκτό ενδεχόμενο με πιθανότητα μεγαλύτερη προς τη πλευρά της Δυτικής Θράκης.

Στη φωτογραφία φαίνεται η πιθανολογούμενη θέση μεγάλου κοιτάσματος shale gas στα σύνορα Τουρκίας – Συρίας, που ήδη έχει αναδειχτεί στα διεθνή ΜΜΕ πλην Ελλάδας. Αυτό σημαίνει, ότι η αντιπαλότητα Τουρκίας – Ρωσίας θα αυξηθεί στην περιοχή, δεδομένου ότι η Τουρκία υποστηρίζει τους αντάρτες που πολεμούν το υπάρχον πολιτικό σύστημα που κυβερνάει τη Συρία. Η Ρωσία θα προσπαθήσει να διαφυλάξει τα συμφέροντά της στο κοίτασμα και τη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου γενικότερα, αφού η συστηματική εκμετάλλευση των κοιτασμάτων shale gas κρίνεται αναγκαία να προχωρήσει και σε άλλες περιοχές πλήν των ΗΠΑ.

Στο ένθετο είναι γνωστές περιοχές κοιτασμάτων shale gaς στην Ευρώπη. Θα παρατηρήσατε την ύπαρξη ενός μεγάλου κοιτάσματος στο κεντρικό Αιγαίο, περιοχή της Ελληνικής ΑΟΖ στην οποία συνήθως η Τουρκία αρέσκεται να κάνει στρατιωτικά γυμνάσια.

ΣΧΟΛΙΟ Αδαμάντινου

Το άρθρο αυτό αναρτήθηκε στο em-pollution-gr την 21η Νοέμβρη του 2009! Ειναι κατά τη γνώμη μου το πιό ολοκληρωμένο άρθρο, που υπάρχει για το σοβαρό αυτό θέμα σε όλο το διαδίκτυο ελληνικό και ξένο. Συγχαρητήρια στον αρθρογράφο.

Θέματα: Ορυκτός πλούτος